10x meer geschiedenis: poster met verborgen wereldgeschiedenis
Vanuit welk perspectief bekijk jij de geschiedenis? Bewust of onbewust; iedereen neemt een perspectief in. In geschiedenislessen- en boeken is vaak veel aandacht voor de Nederlandse en Europese geschiedenis. Daarom ontwikkelde The Black Archives samen met verschillende organisaties en experts 10x Meer Geschiedenis, een aanvulling of alternatief op het heersende beeld op de bestaande tijdvakken. Een mooie gespreksstarter om ook de 'verborgen' geschiedenis te belichten en te leren over perspectief.
Op deze leskaart vind je informatie over de tijdvakkenposter en tips voor het gebruiken van de poster in de klas.
Wat is '10x Meer Geschiedenis'?
Open de poster met de alternatieve tijdvakken hier. Je kunt inzoomen om één tijdvak per keer te zien. Links op de poster vind je meer informatie over de inhoud.
Wat is er dan anders in deze tijdvakken? Kijk eens goed naar…
De wereldkaart. In plaats van de Mercator-projectie gebruikten de makers van '10x Meer Geschiedenis' de Gall-Peters projectie. Die laat namelijk de werkelijke grootte van continenten ten opzichte van elkaar zien. Zo zie je dat Europa niet zo groot is als de Mercurius-projectie doet ljken. Een de uitlegvideo over landengrootte op een kaart vind je hier (ook geschikt voor leerlingen). Of bekijk deze lestip over The True Size.
De tijdsaanduiding. Die is anders: geen before of after Christ, maar B.C.E. of C.E.
De naam van de tijdvakken. In plaats van de gangbare benamingen, hebben de tijdvakken een naam die ook de andere kant van de geschiedenis belicht.
De inhoud van de tijdvakken. Op sommige tijdvak-posters vind je aanvullende informatie. Bijvoorbeeld wat wereldgebieden uitwisselden na de ontdekking. Je vindt op de website ook linkjes naar artikelen over de dingen die op de poster genoemd worden.
Personen en plaatsen. Namen van belangrijke personen en diverse volken worden genoemd in de poster. Meer dan de meest bekende personen en volken uit de geschiedenis.
Links op de poster en op de website vind je meer uitleg over de inhoud van de poster. Tip: je kunt de poster ook bestellen om in de klas te hangen!
In de klas: Praten over perspectief
Wil je eens met jouw leerlingen praten over perspectief in geschiedenis? Leerlingen bewust maken van de geschiedenis die we minder goed kennen? Je kunt de poster als gespreksstarter gebruiken.
Vragen aan de klas
Laat de poster aan leerlingen zien. Je kunt de volgende vragen bespreken met leerlingen:
Wat valt je op aan de poster?
Wat herken je uit het boek / onze lessen?
Wat is op deze posters anders dan in het geschiedenisboek of onze lessen?
Wat denk je dat het doel was van de makers van de poster? Waarom zouden ze de tijdvakken anders maken dan we ze kennen? (Eventueel: kennen leerlingen The Black Archives?)
Wat is perspectief?
Waarom is perspectief belangrijk in de geschiedenisles? Geef een voorbeeld, als het lukt over iets in de geschiedenis dat dicht bij jou staat.
Wat zijn volgens jou verborgen punten in de geschiedenis? Zou je iets toe willen voegen, of zou je juist iets van deze poster verwijderen? Leg uit waarom. Denk na over het perspectief dat je inneemt. Wat zou een ander kunnen antwoorden?
Je kunt met de vragen en het gesprek in de klas toewerken naar de centrale vraag: Wat gebeurt er als je je perspectief verandert?
Actieve werkvormen
Als terugkoppeling kun je leerlingen verslag laten doen van het gesprek dat is gevoerd. Bijvoorbeeld...
Laat hen een infographic of online Padlet-prikbord maken over de centrale vraag Wat gebeurt er als je je perspectief verandert?. Leerlingen kiezen iets uit de poster dat hen opvalt en interesseert (bijv. de andere jaartelling, andere benaming van de tijdvakken...) en gebruiken dat als voorbeeld om de centrale vraag te beantwoorden. Ook de overige vragen aan de klas kun je als deelvragen meegeven om leerlingen op weg te helpen. Het uiteindelijke resultaat geeft antwoord op de vraag en legt ook duidelijk uit hoe tot dat antwoord is gekomen.
Leerlingen bereiden een pitch/commerical voor over het belang van de poster van '10x Meer Geschiedenis'. Ze verwerken dat tot een filmpje of een live pitch voor de klas. Bepaal of leerlingen hun eigen mening mogen vertellen, of dat ze een pitch moeten geven alsof zij zelf de poster hebben gemaakt en deze willen promoten. Deelvragen kunnen leerlingen op weg helpen, zoals: waarom is de poster gemaakt - wat is de boodschap van de poster - waarom zou iedereen de poster moeten kennen? Stimuleer leerlingen om ook de tegenargumenten te weerleggen.
In de klas: Inzoomen op een tijdvak
Aan het begin of aan het eind van een hoofdstuk over een tijdvak pak je de poster erbij. Laat leerlingen de poster over het betreffende tijdvak aandachtig bekijken. Wat is besproken in de les en wat niet?
Laat leerlingen op onderzoek uit gaan naar een nog niet besproken onderwerp, persoon, plek, volk of stukje informatie naar keuze. Ze kunnen de website van The Black Archives raadplegen, maar ze kunnen ook elders op internet zoeken. Geef hen beperkt de tijd een laat hen vervolgens verslag doen van hun bevindingen.
Je kunt daarna bespreken waarom deze informatie niet in het boek stond en wat de leerlingen daar van vinden. Hierin is de vraag: “Wat gebeurt er als je je perspectief verandert” centraal. Je kunt ook de vragen uit bovenstaande lestip gebruiken.
Over verborgen geschiedenis bij ThiemeMeulenhoff
Geschiedenisonderwerpen kunnen vaak een gevoelige snaar raken in de klas en in de samenleving. Hoe bespreek je in je klas gevoelige onderwerpen zoals bijvoorbeeld slavernij, kolonialisme, de oorlog in Joegoslavië? Hoe ga je hier mee om als docent? Hoe gaan wij hier mee om in ons lesmateriaal? We maakten een overzicht van beschikbaar lesmateriaal over gevoelige geschiedenis en tips voor jou als docent op onze website.
Onze lesmethodes worden met veel expertise en zorgvuldigheid ontwikkeld. Uiteraard staan we open voor opmerkingen, suggesties of aanvullingen. Heb jij ons iets te vertellen? Kom je bijvoorbeeld, onverhoopt, iets tegen wat raakt aan racisme? Meld het ons!
Meer lessen van de Black Archives
The Black Archives is een historisch archief waar mensen terecht kunnen voor inspirerende gesprekken, inhoudelijke activiteiten en boeken vanuit zwarte en andere perspectieven die elders vaak onderbelicht blijven. Op hun webpagina over 10x Meer Geschiedenis vind je nog veel meer tips over lesmateriaal over gevoelige geschiedenis.
