Vaknieuws nieuws & meer
artikel ThiemeMeulenhoff

Tips voor een vliegende start

06/08/2020 10m

Nog even, dan gaan de scholen weer van start. Niet digitaal dit keer, maar gewoon samen met jouw leerlingen in de klas! Dat vraagt om een mooi begin volgens ‘het nieuwe normaal’. Dit artikel biedt inspiratie voor een vliegende start van het nieuwe schooljaar.

Vrolijk starten en kennismaken

Mondkapje op, mondkapje af

Een corona-variant op het bekende ‘petje op, petje af’. Bereid vragen voor die je leerlingen kunt stellen. Leerlingen doen hun mondkapje op als het antwoord ja is, af als het antwoord nee is. Dit kunnen persoonlijke vragen zijn (“ik ben op vakantie geweest”, “ik doe een sport”, “ik heb meer dan 2 stoffen mondkapjes”) om kennis te maken. Of vragen die gaan over jouw vak, om kennis van vorig jaar op te halen.

Multiga lesstarters

Een goed begin is het halve werk. Begin de les daarom eens met een verrassende, actieve lesstarter. De starters zijn geschikt voor elk vak en dus voor elke docent. Gebruik De Prop voor betrokkenheid en plezier, verras jouw leerlingen net als Oprah Winfrey, zet in op mysterie met De Stem of gebruik meer lesinhoudelijke lesstarter De Foto. De lesstarters zijn afkomstig uit een boek geschreven door Frank Gaarthuis (docent economie en teamleider in het VO), Wies Admiraal (docent Frans in het VO) en Michelle Geisink (docent Engels in het VO).

Dansen en geheimen

Dit spelletje is voor de docent die de eerste les vooral gezellig wil starten. Ken je het spelletje ‘geheim fluisteren’? De startende leerling fluistert een geheim in het oor van de leerling naast hem/haar. Dit gaat door tot de laatste leerling. Dan blijkt vaak dat de boodschap compleet is verdraaid. Speel dit spelletje met leerlingen, maar dan 1,5-meter proof! Het geheim moet nog steeds verteld worden, maar dan op 1,5 meter afstand. Daarom zet je lekker hard muziek aan en laat je leerlingen door de klas dansen. Lukt het leerlingen om het geheim succesvol door te geven? Maak het extra leuk door een grappig geheim over jezelf te vertellen. Zo leren ze jou ook wat beter kennen. En uiteraard dans je zelf ook mee!

Snelle kennismakingsactiviteiten

Voor succesvolle lessen is een goed groepsgevoel belangrijk. Besteed hier genoeg aandacht aan. Kennen leerlingen elkaar (en jou) al, maar wil je wel kort aandacht besteden aan kennismaking? Hier wat snelle kennismakingsactiviteiten:

  • Lettervers. Laat leerlingen hun naam opschrijven. Bij elke letter bedenken ze een word dat hen beschrijft. Bijvoorbeeld, Jan schrijft op: Joviaal Atletisch Nieuwsgierig. Maak ook een vers bij je eigen naam, zodat leerlingen jou leren kennen. Eventueel schrijven leerlingen hun vers op een etiket dat ze op hun kleding plakken.

  • Zet op volgorde. Splits de klas op in groepjes van 5-8 leerlingen. Binnen de groepen spelen ze het spel. De bedoeling is dat een leerling uit elke groep zijn/haar groep op volgorde gaat zetten, zo snel mogelijk. Bijvoorbeeld: op schoenmaat, hoeveelheid broers en zussen, lengte, haarkleur meeste zin in school… Bereid veilige vragen voor zodat er geen vervelende vergelijkingen ontstaan. Uiteraard gebeurt alles op 1,5 meter afstand, dus: geen leerlingen die elkaar verplaatsen, maar alles gebeurt mondeling! Deze opdracht wordt vaak een enthousiast succes!

  • Voorstellen andersom. Laat leerlingen zich voorstellen op een manier die niet is zoals ze echt zijn. Is een leerling bijvoorbeeld altijd aan het lachen in de les? Dan stelt hij/zij nu heel chagrijnig voor. Of is een leerling heel sportief? Dan doet hij/zij nu extra lui. Vervolgens raden andere leerlingen wat de karakteristieke eigenschap is die de leerling verborg.

  • Twee leugens, één waarheid. Leerlingen (of jij) bereiden drie korte verhaaltjes over zichzelf voor. Een daarvan is waar, maar de andere twee zijn leugens. Laat leerlingen raden welk verhaal waar is.

Een nieuw vak leren

Betekenisvol leren

Hoe vaak heb jij al gehoord: ‘maar hier heb ik later niks aan!’? Besteed de eerste les extra aandacht aan de betekenis van jouw vak. Laat leerlingen bijvoorbeeld twee situaties in de zomervakantie bedenken waarin ze in aanraking kwamen met jouw vak. Daarna bedenken ze in tweetallen de kennis die ze nodig zouden hebben gehad om de situatie op te lossen. Bijvoorbeeld: om kapotte lamp te repareren, moeten leerlingen weten hoe een stroomkring werkt. Ben je onder de indruk van de situaties en oplossingen die leerlingen bedenken? Je kunt hun voorbeelden eventueel bundelen, zoals in Padlet.

Kennis structureren met advance organizers

Aan het begin van het schooljaar sta je op het punt om met een nieuw hoofdstuk te starten. Gebruik eens een advance organizer om de kennis te structureren. Een advance organizer is een soort overzicht die leerlingen inzicht geeft in de te leren lesstof en de onderlinge samenhang. Een fijne kapstok die het leren kan bevorderen. Lees op Thiemo meer over advance organizers, de voordelen en hoe jij er mee aan de slag kunt. Wekken deze leertips jouw interesse? Bekijk dan ook eens het populaire Cornell schema voor actief leren, tip voor het leren van definities of spreiding van oefeningen over de tijd.

Reflecteren om te leren

Afgelopen schooljaar was bijzonder en bewogen. Heb jij al gereflecteerd op het online onderwijs en de overgang van online naar offline? Bekijk hier onze evaluatie- en reflectietips. Wie weet zijn er wel dingen die je kunt blijven doen, ook al kun je weer fysiek lesgeven. Bijvoorbeeld: het gebruiken van online verwerkingstools of vloggen als docent.

Feestdagen kalender

Feestdagen bieden een mooie kapstok gedurende het jaar: ze komen elk jaar weer terug en geven structuur. Bovendien hebben ze vaak een vrolijke noot. Geef jij een vak waarbij je kunt aansluiten bij feestdagen, zoals geschiedenis, aardrijkskunde of een taal? Maak dan een feestdagen-leerlingen kalender en gebruik feestdagen in je lessen. Groepjes leerlingen zijn verantwoordelijk voor een lesactiviteit rondom een bepaalde feestdag. Je kunt hen richtlijnen geven die passen bij jouw vak. Hiermee geef je structuur aan het jaar en laat je leerlingen zien dat jouw vak relevant is.

Deel met je collega’s
deel via Microsoft Teams