Alle veranderingen sinds de opkomst van landbouw lijken er nu, eeuwen later, voor te zorgen dat er steeds minder boeren zijn. Er is geen sprake meer van opkomst van de landbouw, maar een flinke afname van jonge boeren! Gebruik dit artikel en de tool die erbij hoort om de overeenkomsten en verschillen tussen toen en nu te bespreken.

Leerdoel

• Je legt veranderingen uit die het gevolg waren van de agrarische revolutie

• Je vergelijkt situaties uit verschillende tijdvakken met elkaar en met het heden

Actieve werkvormen

Lestip 1: Leven zonder boeren?

Hoe zou het leven eruit zien als er morgen ineens geen boeren meer waren? Houd een filosofisch gesprek met je leerlingen. Je kunt hen ook in groepjes een mindmap laten maken waarin ze hun antwoorden noteren. Leg bij het bespreken van de antwoorden duidelijk de verbinding met de gevolgen van het ontstaan van landbouw. Vergelijk bijvoorbeeld de gevolgen van een leven zonder boeren, met de gevolgen van de eerste landbouw.

Lestip 2: Boeren, toen en nu

Laat leerlingen twee afbeeldingen van een boer en zijn boerderij zien: een uit de prehistorie, en een uit 2018. Leerlingen noemen binnen 3 minuten zo veel mogelijk overeenkomsten en verschillen tussen de twee op. Noteer deze op het bord. Verdeel de overeenkomsten en verschillen over groepjes leerlingen. Elke groep beantwoordt de vraag: hoe kan het dat de boeren op dit punt overeenkomen of verschillen? Tip: bekijk voor beelden de bronnenbank van Feniks.

Lestip 3: Vragen-placemat

Verdeel de leerlingen over groepen en geef elke groep een groot vel papier dat in verschillende vakken is opgedeeld. Je stelt klassikaal de twee vragen hieronder. Elke leerling schrijft zijn antwoord steeds in zijn eigen vak. Daarna krijgen de groepen tijd om te discussiëren welke drie antwoorden zij in het midden van het papier schrijven.

• Ronde 1: Wat zijn de drie belangrijkste redenen voor het ontstaan van de landbouw?

• Ronde 2: Wat zijn de drie belangrijkste redenen voor de afname van jonge boeren?

Als je beide rondes hebt gedaan kun je de antwoorden op de eerste en tweede vraag met elkaar vergelijken. Bespreek met je leerlingen wat er tussen de twee momenten (toen en nu) is veranderd. Bepaal samen welke gevolgen het ontstaan van landbouw had.