• Begrippen: intensieve landbouw - inrichting - specialisatie

Met de interactieve kaarten van het Planbureau voor de Leefomgeving kunnen jouw leerlingen de ontwikkelingen op het Nederlandse platteland op een simpele manier in verschillende kaarten vangen. Als docent kun je er ook voor kiezen om in plaats van de bijbehorende opdracht enkele kaarten op het bord te laten zien en daar vragen bij te stellen. De leerlingen zullen best lang bezig zijn met alle vragen. Bij minder tijd valt er goed te schrappen.

Leerdoelen

• Je beschrijft patronen op een kaart en je gaat na of bepaalde patronen samenvallen.

• Je combineert informatie uit verschillende kaarten/kaartlagen tot kaarten die nieuwe informatie geven.

De werkvorm

Geef jouw leerlingen deze link (https://themasites.pbl.nl/atlas-regio/kaarten/index.php) en laat ze de opdrachten individueel of in tweetallen uitvoeren.
1. Klik op de link en kies in het menu links onder ‘Thematische lagen’ voor ‘Landbouw’. Selecteer vervolgens ‘Landbouwgebied’. Schat hoeveel procent van Nederland bestemd is voor de landbouw.
2. Bekijk je eigen provincie. Is daar meer landbouwgebied (donkeroranje) bijgekomen of verdwenen (grijs) in de periode 1996-2015? Leg ook uit of je dat verwacht had.
3. Deselecteer ‘Landbouwgebied’ en selecteer ‘Types landbouw 2019’. Bekijk je eigen provincie. Beschrijf welke soorten landbouw er vooral in jouw provincie voorkomen.
4. In het noorden van Noord-Holland kun je zien dat de boeren zich sterk gespecialiseerd hebben. Waarin?
5. Deselecteer ‘Types landbouw 2019’ en selecteer ‘Banen landbouw’. Wat betekent de donkerste rode stip?
6. Selecteer nu ook weer ‘Types landbouw 2019’. Welke soort landbouw leidt tot de concentratie van banen in de landbouw in Zuid-Holland?
7. Deselecteer beide kaarten. Selecteer nu ‘Types landbouw 2019’ en onder het kopje ‘Luchtkwaliteit en geluid’ de kaartlaag ‘Concentratie ammoniak (NH3)’. Eventueel selecteer en deselecteer je de kaartlagen een paar keer om goed het verband te kunnen zien. Noteer het verband tussen beide kaarten.
8. Deselecteer nu ‘Concentratie ammoniak (NH3)’ en selecteer ‘Stikstofdepositie’. Vergelijk die kaartlaag weer met ‘Types landbouw 2019’. Dit verband is veel minder sterk dan met ammoniak. Bewijs dat dit verband zwakker is met wat je ziet in Amsterdam.
9. Dat er behalve de landbouw nog meer uitstoters zijn van stikstof zie je ook als je de kaartlaag ‘Concentratie stikstofdioxide (NO2)’ selecteert. Wat valt je op?
10. Verklaar de twee rode vlekken in de buurt van Rotterdam en Amsterdam.
11. Deselecteer alle kaartlagen en selecteer ‘Milieugezondheidsrisico’. De kaart laat een combinatie van geluidsoverlast en luchtverontreiniging zien. Kun je uit gezondheidsoverwegingen beter in een Nederlandse stad of op het platteland gaan wonen.
12. Hoe herken je in deze kaart de ligging van Schiphol?